Het blijft elke keer weer een onwezenlijke ervaring als je bedenkt waar je rondloopt en wat de verschillende gebouwen etc voorstellen, welk verhaal ze te vertellen hebben.

Het monument van de 102000 stenen vind ik nog het meest indrukwekkend. Elke steen symboliseert een mens die vanaf Westerbork is doorgevoerd naar een concentratiekamp en daar is vermoord. 102000 mannen, vrouwen en kinderen alleen al vanuit Westerbork.

Vanuit concentratiekamp Vught vond in juni 1943 een kinderstransport plaats. 1300 kinderen werden met hun eventueel begeleidende ouder, via Westerbork, naar Sobibor afgevoerd. Daar aangekomen werden ze gelijk vermoord.

Van enkele van hen zijn foto's bewaard gebleven en deze zijn tussen de stenen geplaatst.

Opdat wij nooit zullen vergeten om wie het gaat.......

We gaan met de bus terug naar het parkeerterrein.

Het is ondertussen half vijf dus we willen een cp in de buurt. We rijden naar Haren/Paterswolde daar mag je aan het meer bij de jachthaven overnachten. Weer een plekje met een mooi uitzicht. Morgen een beetje bijtijds op dan kunnen we hopelijk de zon over het meer op zien komen.

Via Facebook heb ik al een tijdje contact met een oude vriend uit Zutphen die nu in Noordoost Groningen woont. Zij zijn thuis en dus gaan we morgen bij hen op de koffie. Dat wordt een weerzien na meer dan 27 jaar, erg leuk.

Donderdag, 29 september Delfzijl

Vanmorgen kwam Jos er achter dat de plek waar wij hebben overnacht niet de officiële cp is. We waren hier als makke schapen van uit gegaan omdat er al een camper op het parkeerterrein stond toen wij gisteren aankwamen. We hadden eigenlijk nog een stukje door moeten rijden. Maar goed dat maakte het overnachten er niet minder om. We hebben prima geslapen alleen geen zon zien opkomen want de lucht zit helemaal dicht.

We hebben afgesproken dat we rond 11 uur bij Erik en Trudy zullen zijn in Oosternieland. Aangezien we niet over snelwegen willen moeten we een beetje bijtijds weg want we worden nu met een zuidelijke boog om Groningen gestuurd. Eenmaal voorbij Groningen is het een schitterende tocht met mooie vergezichten. Het weer is wat slechter dan gisteren, met af en toe een bui. Oosternieland, een heel klein mooi dorpje, ligt in hartje aardbevingsgebied. Het is een leuk weerzien en het is zo gezellig en we hebben elkaar zo veel te vertellen dat we niet alleen koffiedrinken maar ook blijven lunchen. Daarna rijden we, in de regen, naar Appingendam. Daar is een cp bij het busstation. We kunnen de goede ingang niet vinden en gaan eerst boodschappen doen. Erik en Trudy hadden het over een cp in Delfzijl, direct onderaan de dijk van de Waddenzee. Dat lijkt ons ook wel mooi dus daar rijden we uiteindelijk naar toe. Het regent nu echt stevig maar als het goed is wordt het vanavond nog droog dus dan kunnen we nog even over de dijk gaan wandelen.

De cp ligt bij het Muzeeaquarium. We zijn nog net op tijd want vanaf morgen is het (tijdelijk?) gesloten in verband met de verbouw van het museum. Rond 6 uur is het zo goed als droog dus gaan we nog even de dijk op om over het wad te kijken.

In de verte ligt de Eemshaven met de kolencentrale maar ondanks dat blijft het water toch altijd weer boeien. Na wat miezer begint het weer echt hard te regenen dus gaan we weer terug naar de camper.

Door de regen viel het mij vandaag onder het rijden op dat de voorruit beschadigd is. Bij controle in Delfzijl lijkt het er op dat we een sterretje in de ruit hebben. Gisteren knalde er, in de buurt van Westerbork, één keer een eikel keihard op de voorruit. Zou die voor zo'n beschadiging kunnen zorgen? Het lijkt ons het beste om daar morgen gelijk naar te laten kijken. Dat kan in Veendam. Omdat we morgen eerst Appingendam willen bekijken maak ik een afspraak voor 2 uur. Daarna zien we wel weer verder.

Het is trouwens vanavond zo kil dat we de kachel een tijdje aan doen. En die doet het prima, de camper is zo warm, zelfs zo warm dat de kachel na een tijdje ook al weer uit kan. Heerlijk al die luxe.

Vrijdag 30 september, Papenburg

Het is nog een beetje miezerig weer maar als we eenmaal in Appingendam zijn, schijnt het zonnetje. We zetten de camper op de cp bij het busstation. Jos las gisteravond dat je tegen alle verkeersregels in gewoon bij het verbodsbord moet inrijden. Dus dat doen wij dan ook maar. Achter op het terrein zijn een aantal camperplaatsen, je kunt je vuilwatertank legen, er is elektra en schoon water. Een prima plek dus. Alleen raar van de toegang.

Appingendam verrast ons zeer aangenaam, wat een mooi oud stadje. Ik wilde in eerste instantie de hangende keukens zien.

Nooit geweten dat het zo'n oud stadje is. Heerlijk een paar uurtjes doorheen gewandeld. Ook nog uitgebreid informatie gekregen bij het vvv door een zeer aardige dame. We konden niet weg voordat we een tas vol info hadden over oost Groningen.

Ze gaf ons ook als tip om naar de Punt van Reide te gaan, daar kun je heerlijk wandelen en heb je een mooi uitzicht over de Ems. Omdat we nog te vroeg zijn om naar Carglass in Veendam te gaan, rijden we via Termunten naar de kust. Alleen jammer dat we bij de Punt de camper nergens kwijt kunnen en dat we vervolgens over een zeer smalle dijkweg verder moeten. Uiteraard komt er een tegenligger aan en met heel veel passen en meten en behoorlijk ver op de schuine kant van de dijk rijdend, kunnen we elkaar passeren. Ach hebben we dat tenminste ook gedaan met deze camper.

We rijden alvast naar Carglass en vragen of we al eerder geholpen kunnen worden, dat kan gelukkig. Met nog geen half uur is alles klaar. De beschadiging is nog niet door en door, geen sterretje dus. Alleen een putje, hij doet er wat hars in maakt het weer mooi glad en wij kunnen weer verder. En volgens hem kan dit door een eikel veroorzaakt zijn. We rijden door naar de binnenstad van Veendam, niet echt veel bijzonders maar er is een Blokker waar we een thermoskan en koffiefilter kopen. Ik ben niet meer zo gecharmeerd van de koffie uit de cafetiere. Dus gaan we maar weer eens ouderwets filterkoffie drinken. Kijken of dat bevalt.

We besluiten om naar Papenburg in Emsland (Duitsland) te rijden. Zijn we al eens geweest alleen heb ik er toen niets van gezien omdat ik bij aankomst gelijk op de bank onder de dekens ben gedoken.

Het is weer een mooie rit door het Groningse en later Duitse land met mooie boerderijen. De cp van Papenburg ligt in de stad op een mix-parking. Er zijn geen voorzieningen maar het feit dat je zo de stad in loopt maakt dat dubbel en dwars goed. En we realiseren ons nog weer eens wat fijn het is dat we zonnepanelen hebben. We zijn nergens meer van afhankelijk. Alleen af en toe aan water zien te komen en van het vuile zien af te komen.

De binnenstad van Papenburg is niet zo groot, het ligt aan beide zijden van het Hauptkanal en vanaf het Rathaus is het zo'n 2 kilometer lopen langs het kanaal naar de oude werf. Want dat is waar Papenburg groot en bekend door is geworden, de scheepswerven. Dankzij de Ems kunnen grote zeeschepen zo ver landinwaarts gebouwd worden. De oude werf is helemaal opgeknapt en in de oude pakhuizen zitten nu horeca en allerlei culturele instellingen.

Al met al een lekkere wandeling maar ik ben wel blij als we weer bij de camper zijn. Drie wandelingen op één dag is een beetje veel van het goede.

Zaterdag 1 oktober, Onstwedde

We rijden in de loop van de morgen naar Leer in Ost Friesland, iets ten noorden van Papenburg. Ook hier ligt de cp middenin de stad. Op een mix-parking met voorzieningen. We lopen over de boulevard naar de toeristeninfo. Jos bedenkt zich onderweg dat het maandag 3 oktober is, een nationale feestdag is Duitsland; de dag van de Hereniging. De winkels zijn dan gesloten. Dat betekent dat we dan vandaag al voor 3 dagen eten moeten halen, niet helemaal ons ding.

We besluiten dan ook na de wandeling door de stad, en het kopen van lekkere cantharellen en leverworst op de plaatselijke markt om weer richting Nederland te gaan. We rijden naar Bourtange, nog nooit gezien. Dus nu we er toch zijn..... Je moet de auto parkeren buiten de vesting en dan via een hobbeldebobbel weg lopen naar de vesting. Dat lopen nemen ze niet zo nauw want er rijden toch heel wat auto's tot in de vesting. Blijkbaar is er makkelijk ontheffing te krijgen of wordt er slecht gecontroleerd. Het is behoorlijk druk binnen de vesting. Het mooist in nog het uitzicht vanaf de wallen over het stadje en over het omringende water.

Eigenlijk zou je van een nog hogere positie moeten kunnen kijken want dan zie je pas echt de structuur van de vesting.

Na een halfuurtje hebben we het wel gezien en gaan via Vlagtwedde naar Onstwedde. Daar is een cp bij een particulier. Voor 3 euro sta je bij hun op het erf en kun je water tappen en lozen. Maar vooral dat tappen is nodig, de bodem komt in zicht en Jos wil eigenlijk nog een keer douchen in de camper, kijken hoe dat gaat. Daarvoor moet er wel voldoende water in de tank zitten.

Het zijn trouwens alleraardigste mensen. Toevallig komt het gesprek op de afgebroken armleuning van Jos z'n stoel en de man biedt gelijk aan te helpen met repareren. De leuning zit weer vast!

We eten vanavond weer eens heerlijke cantharellen met pasta en toe ijs met zelfgemaakte aardbeiensaus. Want een ander voordeel van zo'n goeie camper is dat de koelkast met diepvriesvak het ook veel beter doet. Dus kunnen we zomaar ijs kopen zonder dat het gelijk smelt.

Zondag 2 oktober, Haren (Emsland)

En weer iets uitgeprobeerd in de camper.... Jos heeft zich gedoucht. We staan daarvoor ook op een geschikte plek want we kunnen hier watertappen. Het experiment is geslaagd, het kost wat afdroogwerk maar zelfs dat valt mee. En zo te zien valt het waterverbruik ook mee.

Daarna gaan we wandelen in het Westerwold, een gebied op de grens van Groningen en Drenthe. We maken een rondje om Vlagtwedde. Achteraf niet de meest mooie wandeling maar we hebben wel 6 km gelopen en dat is ook wat waard. We lopen voornamelijk door bosachtig gebied (dat in onze verwende ogen niet veel voorstelt) en blijven eigenlijk de hele tijd zicht houden op Vlagtwedde. Pas aan het eind heb je wat meer zicht over landerijen.

We gaan in Stadskanaal naar de Jumbo en slaan eten voor 2 dagen in. Vervolgens rijden we weer naar Duitsland. In Haren (Emsland) is een cp aan de Ems, vlakbij het centrum. Het is een mooi plekje en het staat er dan ook behoorlijk vol. We kunnen nog wel aan het water staan. Altijd leuk.

Maandag, 3 oktober, Neuenhaus (Graafschap Bentheim)

We zijn wel benieuwd hoe de Duitsers de Dag van de Eenheid vieren..... In alle stilte in privékring. Of eigenlijk niet dus, alle winkels zijn gesloten en verder is er geen reet te doen. We lopen vanmorgen eerst Haren in. Hier en daar is een imbiss open maar verder lijkt het een stille zondagochtend zonder kerkgang.

Na een korte wandeling, waarbij ik merk dat ik de afgelopen dagen een beetje veel heb gelopen, rijden we naar Meppen. Een wat grotere stad dan Haren dus wie weet.... Ook daar is niets te beleven. Zijn Duitsers geen feestvierders of doet hun de dag van de eenheid niets? Waarschijnlijk het laatste.

Omdat ik niet een echte wandeling wil maken en we ook niet de hele dag willen rijden, of in de camper willen zitten, rijden we weer naar Nederland. Uiteindelijk zijn dat geen afstanden want de grens is steeds dichtbij.

We gaan naar Coevorden, een eeuwenoud stadje, wat goed te zien is op de Garmin. Daar zie je mooi de oude vestingwaterwerken. Het is druk in de stad. Niet zo gek natuurlijk want er zijn heel wat Duitsers op de been. Als we internetcontact hebben leest Jos dat Winterswijk vandaag zelfs een extra weekmarkt heeft in verband met al die Duitse gasten.

Na een klein ommetje, een hapje eten en kranten inladen op de mobiel besluiten we dat we naar Neuenhaus rijden om te overnachten. Volgens een aantal camperaars moet het een aardig dorpje zijn. En zoals zo vaak in Duitsland ligt de cp mooi aan de rand van het centrum.

Ook hier is alles dicht maar het ziet er leuk uit, dus is het in ieder geval iets om morgenochtend nog even een wandeling te maken.